TÌM CON SUỐI MỚI
Ngày xưa có một nhà buôn
Dẫn đoàn xe nọ lên đường đi xa
Đem theo hàng hóa bán ra
Lời nhiều muốn kiếm phải qua nước ngoài,
Hành trình gian khổ kéo dài
Một ngày đoàn tới ven nơi hiểm nghèo
Bãi sa mạc nóng như thiêu
Ban ngày cát mịn nóng nhiều như nung
Đi ngang qua khó vô cùng
Xe bò kéo nặng càng không dễ dàng.
Nhà buôn chợt nghĩ khôn ngoan:
“Chờ đêm mát mẻ cát vàng dịu đi
Vượt qua sa mạc khó chi
Tìm đường bằng cách hướng về chòm sao
Sao trời định hướng trên cao
Thuê người thông thạo nhìn sao dẫn đường.”
*
Sau khi chuẩn bị kỹ càng
Băng ngang sa mạc cả đoàn xe đi
Vài ngày qua, vào tối kia
Sau khi ăn uống, đợi khuya mát trời
Cả đoàn tụ họp vui chơi
Chờ khi cát nguội mọi người lại đi.
Trời khuya quạnh vắng bốn bề
Anh chàng hướng dẫn ngồi xe dẫn đầu
Nhìn chòm sao ở trên cao
Vui mừng loan báo: “Sắp mau qua rồi
Còn đêm nay nữa mà thôi
Mai qua sa mạc tới nơi an toàn!”
Anh chàng khoái chí mơ màng
Thả hồn vào giấc mộng vàng nửa khuya
Ngủ quên đi chẳng biết chi
Để cho bò kéo xe đi mặc lòng,
Bò đi chệch hướng, quay vòng
Suốt đêm đi mãi cuối cùng trở lui
Quay đầu về chốn cũ rồi
Đến khi trời sáng mọi người hoảng kinh
Thế là hỏng cả lộ trình
Còn đâu đủ nước để dành nữa đây
Chắc là chết khát! Khổ thay!
Lẽ ra đoàn vượt chốn này đã xong
Mọi người than thở não lòng
Khóc thương số phận long đong kiếp người
Trách người lãnh đạo hết lời
Trách người dẫn lối bất tài, bất nhân
Cùng nhau buồn bã phàn nàn:
“Nếu không có nước chẳng làm được chi!”
Nhà buôn tự nhủ: “Thật nguy
Trăm điều khốn đốn, muôn bề gian truân!
Nếu mà ta xuống tinh thần
Xứng đâu lãnh đạo cả đoàn nữa đây
Cứ ngồi than bất hạnh này
Lầm bầm oán trách, bó tay chẳng làm
Thì hàng hóa sẽ tiêu tan
Người và súc vật lại càng lâm nguy
Tử thần sẽ đến rước đi,
Ta cần nghị lực một khi đương đầu!”
*
Trưởng đoàn lui tới hồi lâu
Nghĩ suy tìm kế nhiệm mầu cứu nguy
Chợt đâu thấy ít cỏ kia
Nhô trên mặt đất, lá thì vẫn tươi
Nghĩ rằng: “Cây cỏ khắp nơi
Nếu không có nước sống thời được đâu”
Nghĩ xong ra lệnh đào sâu
Ngay nơi cỏ mọc mong sao đúng nguồn,
Đào hoài chẳng thấy nước tuôn
Đụng vào tảng đá chắn luôn mất rồi
Bà con ngừng lại kêu trời
Lại than, lại trách móc nơi trưởng đoàn:
“Đào vô ích! Phí thời gian!”
Trưởng đoàn lên tiếng khuyên can mọi người:
“Anh em chớ có buông xuôi
Nản lòng bỏ cuộc tàn đời còn chi
Cùng nhau cố gắng lên đi
Kẻo mà bỏ mạng, xa lìa vợ con!”
Nói xong nhảy xuống hố luôn
Áp tai vào đá nghe nguồn nước sâu
Chợt nghe dưới đá rì rào
Nhẹ tuôn tiếng nước thì thào vọng lên
Trưởng đoàn mừng rỡ vô biên
Gọi chàng trai trẻ đến bên dặn rằng:
“Nếu ta bỏ cuộc giữa đường
Cả đoàn đều chết thảm thương chốn này
Hãy cầm búa nặng trong tay
Nhắm vào tảng đá đập ngay xem nào!”
Chàng trai nâng búa lên cao
Tập trung sức lực bổ vào đá kia
Mọi người kinh ngạc kể chi
Khi nhìn thấy đá vỡ lìa làm đôi
Một tia nước vọt ra ngoài
Cả đoàn mừng rỡ vái trời tạ ơn
Đun nước uống, nấu đồ ăn
Đua nhau tắm rửa lòng tràn niềm vui,
Lấy thêm nước chứa đủ rồi
Chăm nom súc vật, xong xuôi lên đường.
Lo xa giúp khách thập phương
Sau này có dịp đi ngang chốn này
Dễ dàng tìm nước được ngay
Trưởng đoàn dựng tại nơi đây cột cờ,
Khách buôn dù ở tận xa
Biết đường tới giếng, thật là tiện thay!
Hành trình tiếp nối vài ngày
Cả đoàn mừng chuyến buôn đầy thành công.
*
NHẬN DIỆN TIỀN THÂN
Nhà buôn trưởng đoàn là tiền thân Đức Phật.
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(phỏng dịch theo bản văn xuôi
FINDING A NEW SPRING
của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)
